Ο νέος Αυτοκράτορας

Ένα πολύ σημαντικό γεγονός έλαβε μέρος στην Ιαπωνία από το Μάιο μέχρι περίπου και τις αρχές Νοεμβρίου. Η Ιαπωνία, μετά από 30 περίπου χρόνια (και συγκεκριμένα από τα μεσάνυχτα της 1ης Μαΐου) απέκτησε νέο αυτοκράτορα και μπήκε σε μία νέα εποχή. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την πολλή αρχή τoυς.

Αρχικά, τι αντιπροσωπεύει σήμερα ένας αυτοκράτορας στην Ιαπωνία; Ο θεσμός αυτός έχει αλλάξει έννοια δίνοντας και παίρνοντας δικαιώματα αρκετές φορές στην ιστορία της Ιαπωνίας. Από ένα είδος “βασιλείας”, πέρασε σε διακοσμητική θέση (την περίοδο κυριαρχίας των αρχιστράτηγων ή αλλιώς Σογκούν), δίνοντας τη θέση της σε αυτή του συνταγματικού μονάρχη και, μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε αυτή του ηγέτη προερχόμενου από τους Θεούς. Όμως σήμερα και ύστερα από απόφαση του πλέον αποποιημένου από τα καθήκοντά του, Αυτοκράτορα Ακιχίτο, ο θεσμός του αυτοκράτορα πήρε την τελική του μορφή. Αυτή του συμβόλου της ειρήνης και της ενότητας του Ιαπωνικού λαού, χωρίς καμία πολιτική εξουσία. Θα λέγαμε πως αποτελεί ξανά έναν διακοσμητικό ρόλο για το Ιαπωνικό κράτος, όμως αυτό δε σημαίνει πως ο σεβασμός και η πίστη στο πρόσωπό του έχουν κλονιστεί. Αντιθέτως, συνεχίζουν να υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό και ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα που το αποδεικνύει είναι το γεγονός πως η περιουσία του προέρχεται από τους φόρους των πολιτών.

Ο αυτοκράτορας όμως, μπορεί να είναι μεν διακοσμητικός όσον αφορά στο σύνταγμα, στις καρδιές των πολιτών δε είναι πολλά παραπάνω. Αποτελεί τον εκπρόσωπο της Ιαπωνίας ως έννοια, δηλαδή του “τι εστί Ιάπωνας και Ιαπωνία”. Για πολλούς επίσης, συνεχίζει να είναι γιος θεοτήτων, όπως της Αματεράσου, με την οποία συνδέθηκε παλαιότερα η θεϊκή προέλευση των αυτοκρατόρων, παρόλο που με την άνοδο του Ακιχίτο το θρησκευτικό κομμάτι καταργήθηκε. 

Αφού λοιπόν ξεκαθαρίστηκε λίγο το τοπίο σε σχέση με τη θέση του αυτοκράτορα, ώρα να μιλήσουμε για το τι συνέβη στην Ιαπωνία από τον Μάιο μέχρι και τις αρχές Νοεμβρίου του 2019.

Στις 7 Ιανουαρίου 1989, ο Ακιχίτο ανέβηκε στο θρόνο ως ο 125ος Αυτοκράτορας, εγκαινιάζοντας τη νέα περίοδο της Ιαπωνίας, την περίοδο Heisei (平成). Ύστερα από 30 χρόνια στο θρόνο των Χρυσανθέμων, όπως ονομάζεται, ο Ακιχίτο ανακοίνωσε την παραίτησή του, για λόγους υγείας, και την άνοδο του γιου του, πλέον Αυτοκράτορα Ναρουχίτο. Είναι μάλιστα ο πρώτος αυτοκράτορας που αποποιείται τα καθήκοντά του εν ζωή.

Συγκεκριμένα, στις 22 Οκτωβρίου, ο 59χρονος και 126ος Αυτοκράτορας ενθρονίστηκε επίσημα με τις επευφημίες του λαού και με την υπόσχεση να εργαστεί σκληρά ως σύμβολο του λαού και να βρίσκεται πάντα παρών για να τους βοηθήσει. Είναι ο πρώτος Αυτοκράτορας που γεννήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την ανατροφή του την ανέλαβαν αποκλειστικά οι γονείς του. 

Μαζί, όμως, με την ενθρόνισή του, άλλαξε και η εποχή της Ιαπωνίας, η οποία από τη 1η Μαΐου ονομάζεται Reiwa (令和). Ο θεσμός των εποχών ή περιόδων συνεχίζει να υπάρχει ακόμα στην Ιαπωνία και μάλιστα έχει και πολλές “πρακτικές” χρήσεις στην κοινωνία, δεν είναι δηλαδή κάποιο απλό κατάλοιπο που παρέμεινε συμβολικά. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τις δύο τελευταίες εποχές της Ιαπωνίας εδώ.

Όταν ενθρονίστηκε ο Αυτοκράτορας Ακιχίτο, άλλαξαν πολλά. Ο αυτοκρατορικός θεσμός κατήργησε τη σχέση με τη θρησκεία και ο αυτοκράτορας έγινε πιο προσιτός στους πολίτες και πιο ανθρώπινος σε σχέση με τον πατέρα του, “που ο λαός του άκουσε τη φωνή του για πρώτη φορά το 45 με την αναγγελία της ήττας”, όπως γράφει και ο καθηγητής Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος. Έγιναν, επίσης, επιτρεπτοί οι γάμοι της οικογένειας με κοινούς θνητούς, με τον αυτοκράτορα Ακιχίτο να παντρεύεται τη Μίτσικο Σόντα, η οποία προέρχεται από οικογένεια επιχειρηματιών. 

Όμως η περίοδος Heisei δε συνδέεται μόνο με τον Αυτοκράτορα, αλλά και με ό, τι συμβαίνει κατά τη διάρκειά της και αυτός είναι ο λόγος που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη των Ιαπώνων. Όταν ο Ακιχίτο ανέλαβε τα καθήκοντά του, η Ιαπωνία βρισκόταν σε τεράστια ακμή. Έχοντας αφήσει προ πολλού πίσω τους τον Β Παγκόσμιο και με πίστη και σκληρή δουλειά, οι Ιάπωνες ανέδειξαν τη χώρα τους στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως. Επιπλέον ο πληθυσμός της Ιαπωνίας αυξανόταν με γρήγορους ρυθμούς φτάνοντας μέχρι και τους 128 εκατομμύρια κατοίκους. Φυσικά, κατά την περίοδο Heisei η Ιαπωνία βίωσε μεγάλες πληγές, όπως σεισμούς, το τσουνάμι και την πυρηνική έκρηξη στη Φουκουσίμα, όμως η χώρα παρέμεινε ενωμένη και κατάφερε να ξεπεράσει τις δυσκολίες και τα προβλήματα των καταστροφών αυτών.

Ο νέος Αυτοκράτορας, όμως, βρίσκει την Ιαπωνία σε μια δυσχερέστερη κατάσταση από πριν, με προβλήματα που χρειάζονται πολλά χρόνια και προσπάθειες για να ξεπεραστούν. Ένα από αυτά είναι το τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα. Ο πληθυσμός της Iαπωνίας μειώνεται δραματικά φτάνοντας τους 126 εκατομμύρια κατοίκους, από τους 128, και συνεχίζει την πτωτική του πορεία. Ακόμα, η χώρα έχει χάσει τη θέση της ως δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία από την Κίνα και η είσοδος πολλών μεταναστών δημιουργεί περίεργα συναισθήματα στην Ιαπωνία που, παρόλο που άνοιξε, οικονομικά, τα σύνορά της στον κόσμο, αποτελεί ακόμα μια σχετικά κλειστή κοινωνία που δεν είναι εύκολα προσιτή στους ξένους.

Ας ελπίσουμε πως ο νέος Αυτοκράτορας σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε, θα καταφέρουν να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια. Ήδη ο πρωθυπουργός κατάφερε να αυξήσει τον τουρισμό στη χώρα και η φιλοξενία των Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο το 2020 αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία για την Ιαπωνία, αλλά και μία καλή αρχή για τη νέα εποχή Reiwa.

Πηγές: https://www.inforex.gr/iaponia-apo-tin-epochi-heisei-stin-epochi-reiwa-pos-allaxe-i-chora-ypo-ton-aftokratora-akichito/
https://www.cnn.gr/news/kosmos/story/194776/iaponia-paradosi-kanoniovolismoi-kai-ypsiles-paroysies-stin-enthronisi-toy-aytokratora-naroyxito
https://www.greecejapan.com/o-teleytaios-hairetismos/?fbclid=IwAR1PCAJOekGj0o33d93aKh7AlZtOPYO23tANV-er6u4OOedFiNiubaUXwwo